Marrùbi-negre
Ballota nigra
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Marrube-negre, Marrube-rouge, Erbo-de-Sant-Jan, Emouchino, Paro-mouissau.
Noms en français : Ballote noire, Marrube noir.
Descripcioun :Planto un pau grando, di fueio bèn verdo e qu'empudisson quouro soun fretado. Li flour, clinado tóuti dóu meme coustat, an de petalo bèn larjo.
Usanço :Lou marrùbi-negre èi couneigu en farmacìo pèr ajuda i proublèmo de nèr (depressioun), contro lis ànci e tambèn contro li mau de vèntre, lou bòmi etc. Au nostre se prenié de ban rituau pèr la Sant-Jan (O. Madon) ço qu'apararié contro li mau de vèntre (P. Lieutaghi). A Mountbrun servié pèr faire fugi li mouissau (O. Madon). Lis enfant s'amusavon à n'en fuma li fueio : "Se sian bèn regala, avèn fuma de marrùbi".
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ballota
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ballota nigra L., 1753
Multiplicanto-courounado
Glebionis coronaria
Asteraceae Compositae
Autre noum : Multiplianto.
Noms en français : Chrysanthème à couronnes, Chrysanthème comestible.
Descripcioun :La multiplicanto-courounado nous vèn de la ribo de mediterrano (bessai de Corso mounte èi terrenalo). Se rescountro dins lis ermas, escoumbre e en ribo de camin. I'a dos meno, uno touto jauno, coume eici e uno emé lou couor blanc. Se recounèis majamen à si bratèio membranouso, si ligulo jauno e sis akène trigono. Se destrìo de Glebionis segetum que trachis dins li blad e qu'a li fueio bèn mens descoupado.
Usanço :Li fueio soun manjado en Chino, au Japoun e en Courèio, pèr eisèmple soun boutado dins la soupo en fin de cuecho.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Glebionis
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino estenoumediterrano
Ref. sc. : Glebionis coronaria (L.) Cass. ex Spach, 1841